Bịnh thời đại đã làm bao nhiêu lương tâm bạn trai không còn biết phân biệt được lành dữ. Có lẽ bạn trách nam giới là đ ê hèn vì có ái tình ích kỷ, đượm màu nhục dục, hiếu sắc? Phái mạnh thành thật nhận sự trách cứ ấy. Phải nhận thức lẽ huyền diệu nầy của Tạo hóa, người ta mới hiểu được tại sao người bạn trai, người bạn gái có thể xác, tâm hồn mang nhiều điểm khác nhau mà tự nhiên đến tuổi dậy thì, có xu hướng sống hợp nhất nhau.
Thật lạ, Triết học thì bạn trai có lẽ chưa thông, nhưng họ ưa có thái độ triết gia, hiểu theo nghĩa không hay, khi thấy bao nhiêu khuyết điểm của xã hội. Trên đường xây dựng gia đình, kiến thiết quốc gia và góp công kiến tác nhân loại, bạn trai sẽ gặp bao nhiêu thử thách khó khăn. Mà đó chỉ là hình phạt tiêu cực thôi.
Thật lạ, Triết học thì bạn trai có lẽ chưa thông, nhưng họ ưa có thái độ triết gia, hiểu theo nghĩa không hay, khi thấy bao nhiêu khuyết điểm của xã hội. Bình thủy tinh rủi bể, có khéo hàn đến đâu vẫn còn di tích, tâm hồn nam thanh mà vấp té vào dâm ô làm sao khỏi lu đi những vẻ kiều diễm của khiết bạch. Đề phòng sự trà trộn gây dịp xấu cũng như lối giáo dục đóng kín, giấu giếm làm cho người ta ngu dốt, không dám cởi mở, sống giả hình, nơm nớp sợ, tọc mạch, chờ cơ hội để làm xằng, bỡ ngỡ khi phải tiếp xúc với người khác phái.
Tập Thơ Thơ và hằng loạt nhạc phẩm của nhiều nhạc sĩ trẻ tuổi mà bạn từng biết là bằng chứng cụ thể. Buồn như lòng mẹ mất con. Nếu họ non yếu tinh thần: đời họ sẽ là đời bỏ đi.
Con người sinh lý của họ rạo rực phát triển. Họ đôi khi vì lý do cần thiết, tỏ ra dịu ngọt với ai đó một lúc. Lúc ấy họ định giấu cho tới chừng xuống lỗ hiểu là thời gian đừng khám phá được sự gì phản bội tinh thần bức thư.
Người bạn trai đã bỏ tâm trạng ấu trĩ mà chưa tới tâm trạng lão thành. Chí dục bao giờ cũng cần thiết cho mọi hạng người trong nam giới. Nhưng nó phải số phận bấp bênh thể nào.
Tất cả những nhận xét trên nói đến xu hướng ái tình thuần túy nhất của bạn trai. Mẹ giao phú con cho ơn quan phòng của Người vì chính người vì yêu con đã giao con trước cho mẹ. Bởi đầu óc siêu thoát họ thấy cách chung cuộc đời là ảo mộng, giả dối, không có cái gì đáng tha thiết.
Họ la rầy em út đã đ ành mà cũng rầy chị. Cách chung bạn trai nào cũng đến lúc dậy thì đổi tiếng một thời gian. Họ đặt mình vào một hoàn cảnh bế tắc:
Trong khi chung sống với một số bạn gái hay công tác với các bạn nầy, bạn trai tỏ ra là người đảm đương. Kẻ có bổn phận rèn người, lo giáo luyện các bạn trai ấy. Hai câu Nguyễn Du đặt vào miệng Hoạn Thư nên sửa lại một chút và chỉ để dùng cho nam giới:
Lúc ấy đừng đem hình phạt, uy quyền đ àn áp họ. Lẽ dĩ nhiên là còn phải bực mình những lời ghen bóng ghen gió, rầy la vụt chạc không suy trước tính sau của họ. Một đặc điểm nầy ta nên để ý là khi bạn gái ghen ưa nói xấu người yêu, còn khi bạn trai ghen ưa đả kích, trả thù tình địch hơn là nói xấu người tình cũ.