Làm được một công việc mệt nhọc, lòng tự tin của bạn sẽ tăng lên. Trong cái xứ sở của thời-gian, giàu nghèo cũng như nhau, khôn dại cũng như nhau. Và bây giờ mỗi tuần để ra một ngày tùy ý muốn làm gì thì làm, không có chương trình, không phải gắng sức, tôi nhận rõ được giá trị của ngày trong tuần đối với tâm trí tôi.
Nhưng tôi chưa bao giờ thấy một bài tuỳ bút chỉ cách sống 24 giờ một ngày. Nhưng dù giàu đến bậc nào, bạn cũng không thể mua lấy được một phút. Vậy, chúng ta bắt đầu xét quỹ chi tiêu thời giờ mỗi ngày.
Lúc này, tôi không cần biết đến nguyên tắc của bạn ra sao. y không đáng được tiếp tế thời gian, phải khoá công tơ lại cắt thời gian của y đi". Nhưng mới đầu nên gắng sức in ít như vậy thôi.
Câu châm ngôn đó chưa đúng hẳn. Ăn xong bạn nghiêm trang hút thuốc, thăm bạn bè; đi đi lại lại; đánh vài ván bài; giở vài trang sách; bạn nhận thấy tuổi già nó bò tới; bạn đi dạo mát; vuốt ve cây đờn. Chúng ta có và luôn luôn đã có tất cả số thì giờ trời cho.
Câu ấy tầm thường quá đến nỗi khi viết ra, thực tình tôi cảm thấy mắc cỡ. Mà khó thay đổi cái của quỷ đó lắm. Thật là một chế độ dân-chủ lý-tưởng.
Còn nhiều cuốn nổi danh hơn nữa. Họ khoe với bạn mỗi năm đọc được bao nhiêu cuốn. Bạn tự nhủ: "Ta phải ráng biết chút gì về cuộc cách mạng Pháp, về lịch sử hỏa xa hoặc những tác phẩm của John Keats (thi sĩ Anh ở thế kỷ 19)".
Thành thử có hàng chục vạn giờ mất đi như vậy mỗi ngày chỉ vì người ta ít nghĩ đến thì giờ lắm, không bao giờ đề phòng để khỏi đánh mất nó. Còn nhiều cuốn nổi danh hơn nữa. Bạn phải phải phân biệt văn chương và sách nghiên cứu về những đầu đề không phải là văn chương.
Không có gì so sánh với nó được. Báo sản xuất rất mau là để cho mình đọc mau. Khi đã điều khiển phần tử vô kỷ luật nhất trong cơ thể phức tạp của ta thì ta phải tròng ngay ách vào cổ nó.
Nhưng bạn cũng không có thể tiêu non thời gian được. Tri thức có những khu vực mênh mông, ngoài văn chương và trong những khu vực đó, nếu biết khai thác thì mùa màng sẽ rất tốt. Nhưng dù giàu đến bậc nào, bạn cũng không thể mua lấy được một phút.
Không có gì xảy ra tới thân thể, tâm hồn ta mà không đi qua bộ óc của ta, ta thấy vui hay buồn cũng nhờ óc, nên kiểm soát trí óc là việc quan trọng nhất. Nếu tập đó gây cho bạn ý thích đó thì tôi khuyên bạn mới bắt đầu hãy làm quen với thể loại tự sự đã. Bạn cho điều đó là tự nhiên phải không? Vậy thì tại sao bạn lại ngạc nhiên khi tôi bảo rằng mỗi ngày trung bình bỏ ra một giờ luyên trí, sẽ làm cho óc bạn hoạt động hăng hái lên luôn luôn?