… Bây giờ chúng ta có thể quay lại điểm mà chúng ta không thể thống nhất lúc trước. Với ưu điểm là đơn giản, thực tế và hiệu quả, nó ngày càng được áp dụng rộng rãi. Và tôi thích anh ta ở điểm này.
Nó giúp chúng ta vừa đánh giá lại ý tưởng vừa giúp chúng ta định hình ý tưởng mới. Trong khi đó xác định hướng xem xét sự việc là gì. Cả bốn người có 4 điểm ngắm khác nhau về ngôi nhà, nhưng cả 4 người đều cho rằng nhận xét của mình về ngôi nhà là đúng.
Tất nhiên là chúng ta nên sử dụng những chiếc mũ riêng biệt để thể hiện riêng xúc cảm và khả năng trực giác, nhưng như vậy chỉ làm vấn đề thêm phức tạp. Và nếu cần thiết phải đưa ra lựa chọn, họ sẽ quyết định sau khi đã bàn bạc. Và bởi vì chúng ta lần theo mặt trái của vấn đề từ điểm khới đầu mới, chúng ta tăng cơ hội lật ngược vấn đề theo một hướng mới mà chúng ta chưa từng nghĩ trước đó.
Những khả năng đó được đặt theo quan điểm tương đồng với phương thức tư duy 6 chiếc mũ. Và nếu bạn nhận thấy mình sử dụng nhuần nhuyễn cách kết hợp nào, bạn hãy áp dụng cách đó. Tôi cũng không đề xuất rằng mỗi khi bạn tư duy, bạn nên sử dụng một chiếc mũ này hay mũ khác.
Và tiếp đến là những biện minh nối tiếp với biện minh. Các luật sư trong quá trình xử án thường lái sự việc theo chủ đích sẵn có. Liệu ý tưởng này có gì giống và khác so với những ý tưởng mình đã biết? Liệu ý tưởng này so với kinh nghiệm khuôn mẫu có sẵn của mình có gì giống và khác? Chúng ta xét đoán để chỉ ra những điều giống và những điều khác so với những điều chúng ta biết trước.
Tôi cũng không thích xem ý tưởng sáng tạo như một món quà đặc biệt. Đầu tiên, đó là những cảm xúc cơ bản như: sự sợ hãi và không thích tới những cảm xúc phức tạp hơn như sự nghi ngờ. Ví dụ, một cách đơn giản để có được sự khích động là sử dụng sự thủ pháp đảo ngược.
Thuốc kháng sinh được tìm ra nhờ sự tình cờ khi người ta làm vương vào đồ ăn chất Penicillium. Chiếc mũ xanh chỉ rõ các quá trình tư duy khác – ngay cả khi mọi người chưa sử dụng chiếc mũ tư duy khác. Liệu người đó có nên ngắt lời và chỉ ra ngay lỗi lầm đó? Cách tốt hơn là hãy sử dụng thời gian áp dụng chiếc mũ trắng để đưa ra những số liệu khác.
Tuy nhiên, cả hai quan điểm đều được ghi nhận. Chúng ta không phải ai rồi cũng trở thành thiên tài, nhưng ai là người trong số những người chơi Tennis chuyên nghiệp không mơ tới một trận thắng trong giải Winbledon? Liệu chúng ta có thể định hình lại ý tưởng sao cho nó không trái với những qui định hiện thời? Liệu điều đó là có thể?
Khi sử dụng chiếc mũ này, mọi người sẽ chỉ ra những mặt thuận và những mặt trái của tình huống, hoặc những giải pháp. Sẽ có những đòi hỏi cụ thể dành cho những cách tư duy cụ thể được tượng trưng hoá thông qua chiếc mũ tư duy. Chẳng hạn, thay vì làm cho ai đó ngại ngùng khi bạn hỏi thẳng rằng bạn muốn biết cảm xúc của người đó, bạn chỉ việc yêu cầu người đó đội chiếc mũ đỏ, hoặc khi bạn muốn yêu cầu ai hãy tạm gác những cân nhắc cẩn trọng, bạn bảo họ hãy thôi đội chiếc mũ đen.
Sự sáng tạo liên quan đến những “sự thử nghiệm tư duy”. Bởi vì ý tưởng đó nằm ngoài bất kỳ khuôn mẫu có sẵn nào. Những ý tưởng khích động đưa ra cũng có thể là những ý tưởng hết sức nghiêm túc.